index Zee-ezel
index etymologie
… en et waif zait dat Hil zo erg best is voor skrobben en skuren en kezen, en zo hielkendal gnap in ’t werk, dat ’n best waif zoud ie er an had hebben. Maer jae, ’k miende den nou, zel ik maer zegge, dat ze zo’n best maidje is, om reden dat ze ’t zo in iene hielkendal uit ’er hoofd ’zet hadde.
(Hildebrand, Camera Obscura. 1839.)Wat betekent hielkendal?
In het verhaal ‘’s Winters buiten’ uit de Camera Obscura komt boer Jantje aan het woord. Hildebrand laat hem dialect spreken. Daarbij valt vier keer het woord hielkendal. Hielkendal (ook heele-, hiele-, hillekendal) is een Noord-Hollands dialectwoord. Het is een samentrekking van hiellijk, ende en al en betekent ‘geheel en al, helemaal’ of, op z’n Noord-Hollands, ‘helegaar’. Helegaar wordt nog gebruikt, maar ik heb de indruk dat hielkendal zelf inmiddels thuishoort in het dodewoordenboek.
Literatuur:
G.J. Boekenoogen, De Zaansche volkstaal. 1897. Zie heelekendal.
Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT). Zie heellijk.
Naar alle vragen aan Zee-ezel.
Naar het HOME van de Surfspin.
Geplaatst op 11 oktober 2013.
© Surfspin 2013