index Zee-ezel
index etymologie
Je kunt altijd nog putjesschepper worden. Waar komt dat vandaan?
Nieuwsblad van Friesland, 11-12-1931
Een putjesschepper was iemand die beerputten en rioolputten leegde. Niet bepaald wat men heden ten dage een sexy beroep noemt. Omstreeks 1900 duikt het woord putjesschepper op in de kranten. De oudste attestatie in de krantendatabase van de Koninklijke Bibliotheek komt uit 1905. Hier is een animalcop avant la lettre aan het woord:
Op 18 dezer moest ik proces-verbaal opmaken tegen een putjesschepper, tevens bestuurder van een ezel, welk dier ergerlijk door hem mishandeld werd, niettegenstaande hij hiervoor reeds twee malen door ons gewaarschuwd was.
(23-12-1905, Het nieuws van den dag)
De combinatie ezeldrijver/dierenbeul/recidivist voorspelt niet veel goeds. Al snel verwordt de putjesschepper tot de personificatie van de ultieme kleinverdiener:
Was iemand ontevreden met zijn salaris, dan was de eerste vergelijking: „ik verdien warempel nog minder dan een putjesschepper”.
(11-12-1931, Nieuwsblad van Friesland)
Gelukkig lijkt de mechanisatie hem uit zijn lijden te verlossen:
De heer GULDEN (S. D.) wijst er op, dat bij de aanneming van deze voordracht door invoering van de mechanische reiniging, de putzuigmachine, de laatste putjesschepper zal verdwijnen. Hij beklaagt de velen, die hem thans niet meer voor hun economische stellingen kunnen gebruiken. „Op dit historische moment ontbloot hij eerbiedig het oude hoofd voor den laatsten putjesschepper!” (Hilariteit.)
(09-12-1931, Algemeen Handelsblad)
Te vroeg gejuicht, of het kan verkeren, getuige het naoorlogse artikel uit het Woordenboek der Nederlandsche Taal:
Een PUTJESSCHEPPER wordt in den jongsten tijd vaak genoemd als voorbeeld van een persoon met een zeer onaanzienlijk beroep en van zeer geringe ontwikkeling.
Amsterdam, alwaar putjesscheppers thans grooter inkomen [genieten] dan vele gestudeerde menschen,
(Goerée d’overfl., Dagb. 230)
In zijn hart denkt (de hoofdonderwijzer)…: Och, was ik maar putjesschepper, ik kon althans mijn gezin beter onderhouden,
(10-04-1946, Parool)
What’s new and different?
Zee-ezel: je hoeft geen raketgeleerde te zijn om…, waar komt dat vandaan?
Naar alle vragen aan Zee-ezel.
Naar het HOME van de Surfspin.
Geplaatst op 4 oktober 2013.
© Surfspin 2013