index Zee-ezel
index etymologie

Waarom heet pijlkruid ‘pijlkruid’?

pijlkruid in een slootje (foto: Frode Nagel)

pijlkruid 
(Sagittaria sagittifolia) 
foto: Frode Nagel 

Pijlkruid is een plant die groeit in zoet, voedselrijk water en bloeit in de zomer. De bloemen bestaan uit drie witte kroonbladen en hebben in het midden een paarse vlek.

Pijlkruid is genoemd naar de vorm van de bladeren. Die zijn gantschelijck als het spits van eenen schicht oft pijl, aldus de 16e-eeuwse Vlaamse arts-botanicus Dodonaeus. Ze lijken dus precies op een pijlpunt. Bij Dodonaeus heet de plant echter geen ‘pijlkruid’, maar Serpents-tonghen, vanwege de gelijkenis met de gespleten tong van een serpent (slang).

Het WNT geeft als oudste vindplaats van pylkruid het jaar 1770. Ook destijds was serpentstongen nog de gebruikelijke naam, want de Nederlandse arts-bioloog Martinus (Maarten) Houttuyn schreef in 1779: By ons noemt men ’t gemeenlyk Serpents-Tongen.

Referenties
Rembert Dodoens (alias Dodonaeus), Cruydt-Boeck, ed. 1644.
Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT). Zie onder pijl.I

Etymologiebank: naar het lemma pijlkruid op Etymologiebank.nl.
Zee-ezel 127: wat betekent de plantnaam guichelheil?
Zee-ezel 908: wat betekent de plantnaam speenkruid?
Zee-ezel 909: wat betekent de plantnaam dotterbloem?
Zee-ezel 910: wat betekent de plantnaam hoefblad?
Zee-ezel 1165: wat betekent de plantnaam paardenbloem?
Naar alle vragen aan Zee-ezel.

Geplaatst op 29 juli 2013, het laatst gewijzigd op 20 december 2013.

© Zee-ezel 2013