index Zee-ezel
index etymologie
Sinds wanneer gebruiken we peddelen in de betekenis ‘fietsen’?
Het werkwoord peddelen heeft twee betekenissen: ‘roeien met peddels’ en ‘fietsen’. Peddelen in de betekenis ‘fietsen’ is ontleend aan het Engelse werkwoord to pedal.
Het Etymologisch woordenboek van het Nederlands (EWN) geeft als vroegste attestatie het jaartal 1895, met als bron het weekblad De (Groene) Amsterdammer. Daarmee hebben de makers van het EWN een scherpe tijd neergezet, want het is mij niet gelukt om een oudere attestatie te vinden. Veel verder terug dan 1895 zul je trouwens niet komen, want de oudste attestatie van het Engelse to pedal ‘fietsen’ is maar 7 jaar ouder.
Hieronder een citaat uit 1896, waarin peddelen ook voorkomt. Het komt uit de pen van een in Engeland woonachtige Nederlander; dat zal geen toeval zijn.
Nadat ik eenmaal fietsen en fietsers was begonnen te verdragen, was nog maar weinig noodig om mij geheel te bekeeren. Dit stootje gaf mij een leeraar van Eton, dien ik voorbij zag peddelen met het air van een man wien het hooge ernst is. Zoo geheel wijdde hij zijn aandacht aan deze plechtige bezigheid dat hij rechts nog links zag.
(28-06-1896, Algemeen Handelsblad)Een eeuw geleden was peddelen een populair woord, maar inmiddels lijkt het wat gedateerd, net als het bijbehorende karretje.
De jonge Kilometervreter mag dan peddelen, wat zonder moeite gaat, want het karretje loopt heerlijk licht.
(18-03-1909, De revue der sporten)Literatuur:
Etymologisch woordenboek van het Nederlands (EWN), deel Ke-R.
Hoe oud is het woord toerfiets?
Etymologiebank: naar het lemma peddelen ‘fietsen’ op Etymologiebank.nl.
Naar alle vragen aan Zee-ezel.
Naar het HOME van de Surfspin.
Geplaatst op 5 april 2013.
© Surfspin 2013