Wat betekent -gader- in vergadering?

Het werkwoord vergaderen is gevormd door voor het werkwoord gaderen het voorvoegsel ver- te zetten.
Je kunt het werkwoord vergaderen als het ware verknippen in bouwsteentjes:

- het voorvoegsel ver-
- de werkwoordsuitgang -en
- de kern gader

Het woord gader betekent ‘samen’. Vergaderen betekent eigenlijk gewoon ‘samenkomen, bijeenkomen’, maar de betekenis is vernauwd: vergaderen is niet zomaar bij elkaar komen, maar bij elkaar komen om te overleggen.

Het zelfstandig naamwoord vergadering is gevormd door achter de stam van het werkwoord vergaderen het achtervoegsel -ing te plakken: vergader- + -ing = vergadering.

Komt allen tegader is ouderwets Nederlands. Het betekent hetzelfde als Komt allen tezamen (de titel van een bekend kerstlied). Uit tezamen is het woord samen ontstaan.

Literatuur:
Etymologisch woordenboek van het Nederlands, S-Z. Zie vergaderen.
Vroegmiddelnederlands woordenboek (VMNW). Zie vergaderinghe.
Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT). Zie vergadering.

---

Etymologiebank: naar het lemma vergaderen op Etymologiebank.nl.
Surfspin: is het tesamen of tezamen?
Surfspin: naar alle vragen aan drs. Zee-ezel.
Naar het HOME van de Surfspin.

---

Geplaatst op 25 januari 2013, gewijzigd op 26 januari 2013.

---

© Surfspin 2013