index Zee-ezel
index etymologie
Waarom heet de woudaap ‘woudaap’?
De woudaap is een kleine reigersoort, ongeveer zo groot als een kokmeeuw of een waterhoen. Rond 1970 broedden er nog zo’n 200 paartjes in Nederland, nu misschien nog maar 20.
Hieronder is een gouache van de 17e-eeuwse Haarlemse kunstenaar Pieter Holsteijn afgebeeld. De naam van de vogel staat erbij: Wout aep (woudaap).¹ In De Nederlandse vogelnamen en hun betekenis wordt deze naam zo verklaard: “‘Woud’ is het riet waarin deze vogel leeft en ‘aapje’ is ingegeven door de handige manier van klauteren langs de rietstengels.”
Tegenwoordig verstaan we onder een woud een groot, oud bos. Maar vroeger werd er ook een moerasbos mee bedoeld; zo ook in de vogelnaam woudaap. Moeras is de habitat van de woudaap: het is een moerasvogel, een vogel van rietvelden, ruigten en broekbosjes.
Omdat de woudaap zo klein is, ging hij ook woudaapje heten. En omdat zijn baltsroep ongeveer klinkt als ‘wouw’, ook wouwaapje. Een commissie van vogelkundigen die vaststelt hoe de vogels in de ornithologie officieel heten, heeft bepaald dat de officiële naam woudaap is, zonder -je. Net als op Holsteijns gouache.
1 Dit is de oudste attestatie (de vroegste vermelding, voor zover bekend) van deze vogelnaam. Zie Etymologiebank.nl.
Literatuur:
H. Blok & H.J. ter Stege: De Nederlandse vogelnamen en hun betekenis, 1e druk 1995, 2e druk 2000.
Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT). Zie woudaapje en woudhopje (artikelen gepubliceerd in 1993).
Op de website van Vogelbescherming Nederland kun je meer over de woudaap lezen.
Natuurbericht.nl: aapjes roepen weer in het Vlaamse riet.
Zee-ezel: waarom heet de kraanvogel ‘kraanvogel’?
Naar alle vragen aan Zee-ezel.
Geplaatst op 17 oktober 2012, het laatst gewijzigd op 3 augustus 2015.
© Surfspin 2012-2015