index Zee-ezel
index etymologie


Wat doet dissel in bedisselen?


dissel (foto: Geheugen van Nederland)

dissel 
foto: Geheugen van Nederland 

Als je bij het werkwoord bedisselen het voorvoegsel be- en het achtervoegsel -en weghaalt, dan hou je bedisselen over. Een dissel was een soort bijl waarmee oneffenheden in het hout werden weggehakt, zodat het glad werd. Letterlijk betekent bedisselen dus ‘bewerken met een dissel’. Hieruit is de figuurlijke betekenis ‘regelen, in orde brengen’ voortgekomen: problemen werden als het ware met de dissel bewerkt, glad gestreken. Vaak betekent bedisselen nog iets meer dan regelen, want als je iets bedisselt, dan regel je het meestal buiten de ander om.

 

De figuurlijke betekenis werd al in de 17e eeuw gebruikt:

De ouwe Wijven die weten toch alle dingh te bedisselen,
(J. Franssoon, Giertje Wouters, 1623)



Etymologiebank: naar het lemma bedisselen op Etymologiebank.nl.
Zee-ezel: wat doet snappen in ontsnappen?
Zee-ezel: wat doet trappen in betrappen?
Naar alle vragen aan Zee-ezel.


Geplaatst op 28 september 2012, gewijzigd op 1 oktober 2012.

© Surfspin 2012