index Zee-ezel
index etymologie
Waarom heet de slobeend ‘slobeend’?
foto: Wikipedia
De slobeend is genoemd naar zijn manier van foerageren (voedsel zoeken), want het eerste deel van slobeend, slob-, is de stam van het werkwoord slobben, dat ‘slobberen’ betekent:
De Eentjens die in ’t water slobben,*
De slobeend heeft een grote, brede, spatelvormige snavel. Daarmee slobbert hij kleine plantjes en diertjes van het wateroppervlak. Dit foerageergedrag blijkt mooi uit de Texelse naam Slobberheend ‘slobbereend’.
Ouder dan de samenstelling slobeend zijn de niet-samengestelde vormen slob en slobbe. De officiële Friese naam van de slobeend is trouwens nog steeds slob.
In Jacht-bedryff, een manuscript over de jacht uit ± 1636, worden slobeenden ‘slobben’ genoemd. De schrijver zegt over de slobeend:
Is een reijne Vogel, jae de eelste ende leckersten die op de koijen [in de eendenkooien] gevangen werden, ende van grooten reuck als de Smienten [m.a.w. men vindt de slobeend net zo lekker als de smient (ook een eendensoort)]. Voedt en broet oock hier inde weijlanden, doch de meeste comen uijt Oostlandt [Duitsland]. Dese hebben voor breede becken, en als se oudt werden soo crijgen de waerde [woerden] de borst en lijf bont; de wijfkens niet, maer die blijven graeuw.
Literatuur:
Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT). Zie slobben (III). * Citaat uit 1615.
H. Blok & H.J. ter Stege: De Nederlandse vogelnamen en hun betekenis. Te raadplegen via Etymologiebank.nl.
Etymologisch woordenboek van het Nederlands (EWN), deel S-Z. Zie slobeend. Te raadplegen via Etymologiebank.nl.
Nicoline van der Sijs (samensteller) (2010), Etymologiebank, op Etymologiebank.nl.
Zee-ezel: waarom heet de bergeend ‘bergeend’?
Zee-ezel: waarom heet de smient ‘smient’?
Zee-ezel: waarom heet de taling ‘taling’?
Meer over de slobeend op de website van Vogelbescherming Nederland.
Naar alle vragen aan Zee-ezel.
Geplaatst op 14 december 2010.
© Surfspin 2010