index Zee-ezel
index etymologie
Hoe oud is het woord katje?
♂ katjes
foto: Frode Nagel
Een katje is niet alleen een kleine kat, maar ook de bloeiwijze van bomen en struiken als de berk, els, hazelaar, populier en wilg. Het bekendst, en aaibaarst, is het wilgenkatje. Het katje heet zo vanwege de gelijkenis met de kat. Het benoemingsmotief kan de vorm zijn (gevormd als de staart van een kat) of de zachte beharing (behaard als de fluweelzachte vacht van een kat).
Het woord katje komt al voor in Dodonaeus’ Cruijdeboeck (1554), o.a. in dit citaat uit de beschrijving van de hazelaar:
Die bladeren sijn breet gherimpelt ende rontsomme wat ghekerft/ die uutspruyten naer dat die Cattekens [katjes]/ die aen die Haselaers oock groeyen/ gheresen sijn.
Het Vroegnieuwnederlandse woord catteken is door middel van het verkleiningsachtervoegsel -ken afgeleid van catte ‘kat’.
Literatuur:
Woordenboek der Nederlandsche Taal (WNT). Zie katjeII (artikel gepubliceerd in 1922).
Etymologisch woordenboek van het Nederlands (EWN), deel F-Ka.
Etymologiebank: naar het lemma katje (bloeiwijze) op Etymologiebank.nl.
Zee-ezel: wat betekent de plaatsnaam Hazeldonk?
Naar alle vragen aan Zee-ezel.
Geplaatst op 30 januari 2014.
© Surfspin 2014