home > natuur > vogels > zangvogels
kerndoelen po: 40


koekoek (foto: Wikipedia)

koekoek op zijn zangpost 
foto: Wikipedia 

KOEKOEK!!!

de tovervogel

Rond de tweede helft van april keert de koekoek terug uit Afrika. Veel mensen krijgen een warm gevoel als ze hem weer horen. Kinderen beginnen vaak terug te roepen: koekoek!!! En ook volwassen doen dat wel. Het is alsof de koekoek hun met zijn roep eventjes betovert.


Koekoek!
Kuckuck!
Cuckoo!
Coucou!
Dat roept de koekoek in het Nederlands, Duits, Engels en Frans.
De koekoek heet natuurlijk koekoek omdat hij ‘koekoek’ roept. Met die roep bakent het mannetje zijn territorium af. Koekoeken komen in heel Nederland voor: in bossen, duinen, moerassen en in polders. Het liefst hebben koekoeken een wat open landschap. Er moeten wel zangposten zijn, een bosje bijvoorbeeld, zodat het mannetje zijn roep kan laten schallen en het vrouwtje de nesten van waardvogels kan spotten.


Broedparasiet
Als een booze demon beweegt zich tusschen de vroolijke wereld der zangers van bosch en veld de koekoek …
Zo begint de vogelkenner Jac. P. Thijsse in zijn boek Het Vogeljaar het stukje over de koekoek.
Iedereen weet dat de koekoek een ei legt in het nest van een zangvogeltje. Niet in een willekeurig nest, want elke vrouwtjeskoekoek heeft één speciale vogelsoort als ‘waardvogel’ en haar eieren lijken vaak sprekend op de eitjes van die soort. Vlug haalt ze een eitje uit het nest weg en legt er een koekoeksei voor in de plaats. Deze truc herhaalt ze wel bij minstens tien andere nesten.

Koekoeksjong
Al heel snel, na 12 dagen, komt het koekoeksei uit. En dan gebeurt het: instinctief kiepert de jonge koekoek zijn stiefbroertjes en stiefzusjes uit het nest. Nu heeft het koekoeksjong het nest en al het voedsel voor zich alleen. Het groeit als kool. Al na 3 weken is het vliegvlug. Ook daarna wordt het nog gevoerd. Het is dan een stuk groter dan zijn pleegouders, en je ziet wel eens dat een pleegouder bij het voeren op de rug of de kop van het koekoeksjong gaat zitten!

koekoeksjong (foto: Wikipedia)

 kleine karekiet voert koekoeksjong
 foto: Wikipedia


Haar geen bezwaar
De koekoek is een insecteneter. Hij eet vooral rupsen, ook veel harige rupsen! Een insecteneter heeft ’s winters in het koude West-Europa niks te zoeken. Dan zie je ook geen koekoeken meer. Vroeger dacht men wel dat een koekoek aan het eind van de zomer veranderde in een sperwer en in het voorjaar weer terugveranderde in een koekoek! Maar de waarheid is natuurlijk dat de koekoeken wegtrekken; de oude vogels eerst, later de jongen. Ze overwinteren in tropisch Afrika.


Er zijn in Nederland ongeveer 6000-8000 paar koekoeken, maar de stand gaat langzaam achteruit. Daarom staat de koekoek op de Rode Lijst.



Tracking Cuckoos to Africa… and back again (Engelstalig).
Natuurbericht.nl: koekoeken onderweg.
Natuurbericht.nl: de consequente koekoek.
Op de website van Vogelbescherming Nederland kun je de koekoek horen en zien.
Op deze Engelse website kun je de cuckoo horen en zien.
Surfspin: waarom heet de koekoek geen kuikuik?
Surfspin: hier vind je info over de koolmees en de pimpelmees.
Surfspin: hier vind je info over de merel en de zanglijster.
Surfspin: hier vind je info over de roodborst.
Surfspin: hier vind je info over de winterkoning.
Surfspin: naar het keuzemenu Natuur.
Naar het HOME van de Surfspin.


Geplaatst op 1 mei 2012.

© Surfspin 2012