home > geschiedenis > tijd van Grieken en Romeinen
home > geschiedenis > Canon van Nederland > limes
home > wereldoriëntatie > Nederland > provincies > Zuid-Holland
grote bronzen hand v.e. Romeins standbeeld
gevonden bij Voorburg
foto: Rijksmuseum van Oudheden
De Cananefaten & Forum Hadriani
een Germaanse stam in Romeins Nederland
Waar nu Zuid-Holland ligt, woonden in de Romeinse tijd de Cananefaten. Hun woongebied was een stukje van het enorme Romeinse Rijk. De Romeinen stichtten een stadje in het Cananefaatse gebied. Het heette Forum Hadriani. Daar ligt nu Voorburg, een voorstad van Den Haag.
Cananefaten waren Germanen
De Cananefaten waren een Germaanse stam. De zuidgrens van hun stamgebied was de Maas, de noordgrens was de Oude Rijn. Ze woonden helemaal aan de rand van het Romeinse Rijk. Net als andere Germanen woonden ze in piepkleine nederzettingen, die uit een paar houten boerderijen bestonden. Ze leefden van akkerbouw en veeteelt. Daarnaast waren veel Cananefaten hulpsoldaat in het Romeinse leger. Cananefaatse soldaten werden zelfs in Noord-Afrika gelegerd; dat hoorde ook bij het Romeinse Rijk.
|
Ga voor Forum Hadriani naar het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden of naar het Stadsmuseum Leidschendam-Voorburg in Voorburg. Het Stadsmuseum heeft een afdeling over Forum Hadriani. Je kunt er een maquette zien, een video en veel Romeinse spullen die bij Voorburg gevonden zijn, zoals olielampjes en beeldjes van Romeinse goden. Voor basisscholen is er een leskist over de Romeinen. |
opgraving door professor Reuvens (1827-1834)
Heerwegen en grensforten
De Romeinen hadden tussen de Maas en de Rijn, dus dwars door het Cananefaatse gebied, twee heerwegen aangelegd en een kanaal gegraven.* Langs de Rijn liep ook een heerweg. Deze weg verbond de Romeinse grensforten met elkaar. Binnen het Cananefaatse gebied lagen vijf Romeinse forten. Bij elk fort lag een kampdorpje, waar ambachtslieden en handelaars woonden en de gezinnen van de soldaten.
Forum Hadriani
De Romeinen hadden van het stamgebied van de Cananefaten een apart district gemaakt.* Midden in het district bouwden ze een stadje. Van daaruit werd het bestuurd. Het stadje lag aan een Romeinse heerweg en aan het kanaal. Het had ongeveer 1000 inwoners. Er woonden niet alleen Cananefaten, maar ook ambtenaren en veteranen* uit andere delen van het Romeinse Rijk.
Hoog bezoek!
Rond het jaar 121 maakte keizer Hadrianus een inspectiereis langs de Rijn. Hij is ook in het gebied van de Cananefaten geweest. Hadrianus liet het stadje flink uitbreiden (zo kon iedereen zien hoe machtig de keizer was!) en gaf het de naam Forum Hadriani. Dat betekent ‘markt van Hadrianus’. Niet veel later kreeg Forum Hadriani stadsrecht en werd het een officiële stad. Er waren in Romeins Nederland maar twee plaatsen met stadsrecht. De andere was Ulpia Noviomagus (Nijmegen).
Opgegraven
Dankzij opgravingen weten we dat Forum Hadriani een typisch Romeins stadje was. Het had een rechthoekige plattegrond, een stadsmuur en een dubbele gracht. Langs de twee hoofdstraten stonden houten rijtjeshuizen, met in het voorgedeelte een winkel of een werkplaats. Ook is er een Romeins badhuis opgegraven (de thermen). Na het shoppen kon je daar een bad nemen, je laten masseren, sporten of gewoon wat met je vrienden of vriendinnen kletsen.
Forum Hadriani heeft twee eeuwen bestaan. Omstreeks 270 vielen Germanen het Romeinse Rijk binnen en is het verlaten. Tegenwoordig is er niks meer van te zien.
* Dit kanaal heet het Kanaal van Corbulo. De Romeinse veldheer Corbulo had het rond 50 na Chr. laten graven.
* De civitas Cananefatium: de civitas (het district, departement) van de Cananefaten.
* Veteranen waren gepensioneerde soldaten.
Hier vind je de website van het Stadsmuseum Leidschendam-Voorburg.
Hier vind je de website van het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden.
Hier vind je de website van het Museon in Den Haag.
Surfspin: hier vind je info over de limes (= de Rijn als grens v.h. Romeinse Rijk).
Surfspin: hier vind je info over Noviomagus (= Romeins Nijmegen).
Surfspin: hier vind je info over keizer Hadrianus.
Surfspin: hier vind je info over de Bataven.
Surfspin: naar het keuzemenu Geschiedenis.
Naar het HOME van de Surfspin.
© Surfspin 2009-2013
