Julius Caesar
dictator voor het leven
Julius Caesar is de beroemdste Romein. Als je de strips van Asterix een beetje kent, dan weet je dat hij Gallië onderwierp en met de Egyptische prinses Cleopatra zoende. Caesar is ook even bij ons geweest. Hij schrijft dat hier woeste barbarenstammen woonden, die leefden van vis en vogeleieren.
Caesar wordt populair
Gaius Julius Caesar werd geboren in het jaar 100 voor Christus. Hij stamde uit een oude, deftige familie. Caesar oefende zich in welsprekendheid (de kunst van het spreken in het openbaar). Het was voor aanzienlijke personen in de Griekse en Romeinse tijd namelijk heel belangrijk dat ze een mooie, lange rede konden houden. Caesar organiseerde toneelvoorstellingen, wagenrennen en grote shows waarin gladiatoren en wilde dieren vochten. Dat kostte hem bakken met geld, maar hij werd zo wel populair.
Caesar wordt consul
In de tijd van Caesar was Rome een republiek. Er was dus nog geen keizer. De senaat (de regering, zou je kunnen zeggen) bepaalde wat er gebeurde. In de senaat zaten senatoren. Je kon alleen senator worden als je rijk was en uit een deftige familie kwam. Veel senatoren waren grootgrondbezitters. Ze hadden grote landerijen op het platteland. De senaat benoemde ieder jaar uit zijn midden twee consuls (‘superministers’). Die moesten het rijk besturen, onder toeziend oog van de senaat. Na een jaar werden er weer twee nieuwe consuls gekozen. In 59 v.Chr. werd Caesar tot consul gekozen.
|
Terwijl hij plaatsnam, kwamen de samenzweerders om hem heen staan, zogenaamd om hem te begroeten, en direct trad Tillius Cimber, die de leidersrol op zich had genomen, op hem toe als om iets te vragen. Toen Caesar hem terugwees en met een gebaar beduidde dat hij met zijn verzoek moest wachten, greep Cimber zijn toga bij beide schouders vast. Caesar riep uit: ‘Maar dit is geweld’ en op hetzelfde ogenblik bracht een van de gebroeders Casca hem van achteren een wond toe even onder de keel. Caesar greep Casca’s arm en doorstak die met zijn schrijfstift. Hij deed een poging om op te springen, maar een nieuwe verwonding maakte dit onmogelijk. Toen hij merkte dat hij van alle kanten met getrokken dolken werd belaagd, omhulde hij zijn hoofd met zijn toga en trok gelijk met zijn linkerhand de plooien van zijn toga strak omlaag tot aan zijn voeten, zodat ook het onderste gedeelte van zijn lichaam bedekt zou zijn en hij er behoorlijk bij zou liggen. In deze houding werd hij drieëntwintig maal doorstoken. Alleen bij de eerste stoot kermde hij zonder een woord, al hebben sommigen overgeleverd dat hij, toen Marcus Brutus zich op hem stortte, in het Grieks tot hem heeft gezegd: ‘Ook jij, mijn zoon?’ (Uit: Suetonius, Keizers van Rome. Vertaald door D. den Hengst, uitgegeven bij Atheneum-Polak & Van Gennep, 2006.) |
Heel Gallië?
Na zijn consulaat werd Caesar gouverneur (hoofdbestuurder) van het zuidelijke stuk van Gallië, dat al was ingelijfd bij het Romeinse Rijk. Voor Caesar was dit een mooie kans om nóg machtiger te worden. Hij begon een oorlog tegen de Keltische stammen die woonden in het vrije Gallië, waar nu Frankrijk en België liggen. Deze Gallische Oorlog duurde zeven jaar. Caesar veroverde heel Gallië. Gallische stammen die tegenstribbelden, werden zo goed als uitgeroeid.
Hij kwam, hij zag, hij overwon
Dankzij de krijgsbuit en de krijgsroem van de Gallische Oorlog was Caesar een rijk en machtig man geworden. Hij besloot een greep naar de macht te doen en trok met zijn leger richting Rome. Toen hij bij het grensriviertje de Rubicon kwam en op het punt stond om Italië binnen te trekken, sprak hij de beroemde woorden: ‘De teerling (dobbelsteen) is geworpen.’ Want hij wist dat hij met het oversteken van de Rubicon een burgeroorlog ontketende. Caesar was een goede veldheer en hij had trouwe legioenen. In 48 v.Chr. versloeg hij het leger van zijn grote rivaal Pompeius. Pompeius vluchtte naar Egypte, achternagezeten door Caesar. In Egypte kreeg Caesar een verhouding met de Egyptische prinses Cleopatra, die hij koningin van Egypte maakte. Daarna stak hij over naar Klein-Azië en versloeg in een mum van tijd het leger van de koning van Pontus. Caesar schreef over deze overwinning: veni, vidi, vici (‘ik kwam, ik zag, ik overwon.’). Terug in Rome organiseerde hij vijf schitterende triomftochten om al zijn wapenfeiten te vieren.
Caesar wordt dictator (maar geen keizer!)
In 46 v.Chr. werd Caesar benoemd tot dictator. Voor ons heeft dat woord een negatieve klank (het is een alleenheerser die zijn volk onderdrukt), maar voor de Romeinen was een dictator wel een alleenheerser, maar niet per se een schurk. Caesar wilde hervormingen (veranderingen) doorvoeren. Maar veel senatoren waren het niet eens met zijn hervormingsplannen. En ze vonden het niet leuk dat Caesar zo machtig geworden was. Ze besloten hem uit de weg te ruimen. Toen Caesar op 15 maart van het jaar 44 v.Chr. de senaatszaal binnenging, kwam een groep senatoren op hem af. Vanonder hun toga’s haalden ze hun dolken tevoorschijn en begonnen op hem in te steken. (Als je wilt weten hoe dit beroemde moment uit de wereldgeschiedenis precies verliep, lees dan in het tekstkader het verslag van de Romeinse geschiedschrijver Suetonius.)
Augustus, de eerste Romeinse keizer
In zijn testament had Caesar zijn achterneef Gaius Octavius aangenomen als zijn zoon. Octavius ging zich Gaius Julius Caesar Octavianus noemen. In 27 v.Chr. werd deze Octavianus de eerste keizer van het Romeinse Rijk. We kennen hem beter als keizer Augustus. Het woord caesar ging ‘keizer’ betekenen. Ons woord keizer komt oorspronkelijk van de naam (Julius) Caesar.*
* De Romeinen spraken cae- van caesar uit als /kai/, dus met een k.
Surfspin: hier vind je info over keizer Augustus.
Surfspin: hier vind je info over de Galliërs (en andere Kelten).
Surfspin: naar het keuzemenu Geschiedenis.
Naar het HOME van de Surfspin.
Geplaatst op 10 februari 2009, het laatst gewijzigd op 20 september 2012.
© Surfspin 2009-2012